Türkiye, sürdürülebilir büyüme ve rekabet gücünü artırmak için AR-GE yatırımlarını teşvik ediyor. Şirketlere sağlanan vergi indirimleri ve istisnalarıyla, yüksek katma değerli üretim hedefleniyor ve nitelikli iş gücü istihdamı destekleniyor. Geçtiğimiz yıl, 10 bin 569 girişim AR-GE faaliyetleri için vergi teşviklerinden yararlandı. Bu girişimler, 215 milyar lirayı aşan AR-GE harcaması beyan ederken, devlet tarafından sağlanan toplam vergi teşviki ise 105 milyar lirayı buldu. Bu rakam, önceki yıla göre %78,6'lık, 4 yıl öncesine göre ise yaklaşık 13 katlık bir artışı gösteriyor. 2020'den bu yana uygulanan teşvik politikaları, ülke ekonomisinin inovasyon ve teknoloji odaklı büyümesine önemli katkı sağlıyor. Devlet desteklerinin artması, girişimcileri daha fazla AR-GE yatırımına yönlendirerek, ülkenin uluslararası rekabet gücünün artmasına katkı sağlamayı hedefliyor.

AR-GE Teşviklerinde Kaydedilen Gelişim

2020 yılında 8 milyar lira olan toplam vergi teşviki, 2021'de 13 milyar, 2022'de 26 milyar, 2023'te ise 59 milyar liraya ulaştı. Bu hızlı büyüme, devletin AR-GE'ye verdiği önemi ve uyguladığı politikaların etkinliğini göstermektedir. Hükümet, bu teşvikleri sürdürerek ve hatta artırarak, ülkenin teknolojik gelişmesini desteklemeyi planlıyor. Özellikle kurumlar vergisi indirimleriyle sağlanan destek, büyük şirketlerin AR-GE yatırımlarını artırmasında önemli bir etken olmuştur. Ayrıca, gelişmiş ülkelerle rekabet edebilmek için, gelecekte daha da kapsamlı ve etkili teşvik politikaları uygulama ihtiyacı bulunmaktadır.

En Çok Destek Kurumlar Vergisi Üzerinden

2020-2024 döneminde toplam 213,5 milyar lira tutarında dolaylı AR-GE teşviki sağlandı. Bu teşviklerin büyük bir kısmı, 116 milyar lira ile kurumlar vergisinden gerçekleşti. Gelir vergisi stopaj teşviki ise 94 milyar lira olarak kaydedildi. Diğer vergi türleri üzerinden sağlanan teşvikler ise oldukça sınırlı kaldı. Gelir vergisi için 2 milyar 843 milyon lira, katma değer vergisi (KDV) için ise sadece 198 milyon lira destek verildi. Bu durum, kurumlar vergisinin AR-GE yatırımlarını teşvik etmede en etkili araç olduğunu göstermektedir. Ancak, KOBİ'lerin AR-GE çalışmalarına daha fazla destek sağlanması için, diğer vergi türlerinde de teşviklerin artırılması önem taşıyor.

AR-GE Yatırımlarının Geleceği

Türkiye'nin ekonomik büyümesi ve rekabet gücü için AR-GE yatırımlarının önemi yadsınamaz. Devletin sağladığı teşvikler, bu yatırımları artırmada önemli bir rol oynuyor. Ancak, teşviklerin daha hedefli ve etkin bir şekilde kullanılması, KOBİ'lere daha fazla ulaşması ve uluslararası standartlara uygun bir AR-GE ekosisteminin kurulması büyük önem taşımaktadır. Gelecekte, AR-GE alanında daha fazla inovasyon ve teknolojik gelişmenin sağlanması için, devletin hem finansal hem de politik desteklerini artırması bekleniyor. Bu sayede, Türkiye'nin küresel rekabette daha güçlü bir konuma gelmesi hedefleniyor.